«خانبالیغ» نام قدیم پکن است که واژهای ترکیبی از الفاظ فارسی است و شاید همین ریشه یکی از علل تغییر آن نام و تبدیل آن به پکن باشد! لیق و لیغ در فارسی دو مفهوم دارد: یکی به معنی ابریشم است و دلیلی که بر این ادعا دارم که پلی به سوی هزار توی تاریخ است، واژه «لیقه» است که به پورهها و خرده ابریشمی گفته میشود که در درون دوات برای تعدیل انتقال مرکب به قلم مورد استفادهاست و از چنان قدمتی هم برخوردار است که در زبانهای دیگر سرزمینها هم نفوذ کردهاست. مفهوم دوم لیغ بیانگر اسامی «نی و نی بردی» است و تغییر شکل یافته آن چیغ است و آلاچیغ در حقیقت یادگار این تغییر و تبدیل هاست. ترکیب همین واژه با «خان» که برگرفته از خوان به معنی «سفره گسترده» است، شهر عظیم خانبالیغ (خانبالیق) را پدید آورده که حکایت از همبستگی و تفاهم عمیق و دراز مدت دو ملت است و خوانی گسترده از ابریشم
کاغذ خانبالیق یا کاغذ چینی یا کاغذ ختایی در انواع مختلف ساخته میشد، اما با ضخامت نسبتاً زیاد، زیرا که روش کتابت با قلم موی چینیها نیاز به کاغذ ضخیم مقاوم در مقابل آب داشت.
چینیهای باستان نخست روی پارچهٔ ابریشم مینوشتند، اما از نزدیک ۱۵۰ سال پیش از میلاد، آموختند که میتوانند پوست درخت توت را خرد کنند، به صورت خمیر درآورند و از آن کاغذ بسازند. آنها به کاغذهای خود ساقههای کتان و رشتههای تور ماهیگیری کهنه نیز میافزودند تا محکمتر شود. هر چند گیاهان در بیشتر جاها یافت میشدند، اما چینیها شیوهٔ ساختن کاغذ را به صورت راز نگه داشته بودند. این راز زمانی فاش شد که عربهای مسلمان در سال ۱۳۳ هجری/۷۵۱ میلادی، اسیرانی را از چین با خود به سمرقند، از بزرگترین و شناختهشدهترین شهرهای دیرین ایران، آوردند. از جملهٔ اسیرانی که صالحبنزیاد از چین با خود به سمرقند آورد، کسانی بودند که در کار ساختن کاغذ مهارت داشتند. ایرانیان مسلمان شیوهٔ ساختن کاغذ را از آنان یاد گرفتند و آن را بهبود بخشیدند و بهزودی سمرقند بزرگترین مرکز خرید و فروش کاغذ در جهان شد.
۱) پوست و ریشه انار ضد کرم
۲) انار معتدل، مقوی، ملین، ادار آور و ضد تشنگی
۳) اگر بعد از غذا انار شیرین خورده شود رنگ چهره زیبا و غذا آسان هضم می شود.
۴) کسانی که لاغر هستند خوردن انار برای آنها مفید است البته نوع شیرین آن
۵) انار شیرین برای کسانی که یرقان دارند مفید است، یک ساعت قبل یا بعد از غذا میل شود.
۶) انار شیرین سرفه را تسکین می دهد و صدا را باز می کند (میوه مخصوص خوانندگان و مداهان)
۷) انار شیرین خارشهای بدن را تسکین می دهد.
۸) انار باز کننده ادرار و تقویت کننده دستگاه ادرار و مثانه است.
۹) مقوی معده و کبد است، البته انار شیرین
۱۰) کسانی که بیماری قند دارند از انار استفاده کنند.
۱۱) جهت درمان زخمهای دهان روزی چندبار آب انار ترش را در دهان نگه داشته و مزمزه نمایید.
۱۲) جهت درمان زخم داخل بینی یا گوشت اضافی روی زخمها آب انار ترش مفید است.
۱۳) رب انار مقوی بدن و چاق کننده است.
۱۴) اگر انار با دانه خورده شود از صدا کردن شکم جلوگیری می کند.
۱۵) خوردن انار غم و اندوه را از بین می برد.
۱۶) کسانی که میل به خوردن خاک و چیزی دیگر دارند با خوردن رب انار از بین می رود.
۱۷) خانمهای حامله اگر در دوران حاملگی رب انار بخورند ویار آنها از بین می رود.
۱۸) برای از بین بردن ترشحات ساده قاعدگی (پریودی) یا همان زنانگی از دمکرده گل انار استفاده می شود.
۱۹) برای کسانی که خروج مقعد دارند پوست انار خشک یا تازه توصیه می شود. برای کسانی که بواسیر دارند نیز مفید است.
۲۰) کسانی که کرم دارند پوست انار بسیار مفید است البته بهتر است یبوست نداشته باشند.
۲۱) کسانی که کم خون هستند یا احساس خستگی زیاد می کنند از دم کرده یا جوشانده برگ انار به عنوان چای استفاده کنند.
۲۲) دم کرده برگ انار میگرن را برطرف می نماید.
۲۳) برای درمان کرم کدو پوست خشک کرده ریشه با ساقه انار نیز مفید است. اما برای از بین بردن کرم کدو داروهای شیمیایی البته زیر نظر پزشک بهتر است.
۲۴) کسانی که مزاج گرم دارند انار ترش برای آنها مفید است.
۲۵) جوشانده پوست انار جهت ترشحات سفید خانم ها مفید است.
۲۶) از ترکیب گلهای له شده انار با روغن کنجد برای سوختگی استفاده می شود.
۲۷) اگر انار را با پوست و دانه به طور سالم بپزند و سپس کوبیده آن را در محل خارش بگذارند خارش را برطرف می کند.
۲۸) جوشانده گل انار درمان کننده پیوره و خون ریزی لثه می باشد.
۲۹) بهترین موقع خوردن انار صبح ناشتا با کمی گل پر است.
۳۰) انار تولید کننده اخلاط صالح است. همانا دو گونه خلط وجود دارد یکی مفید و دیگر غیر مفید که انار تولید کننده نوع مفید آن است.
۳۱) برای رفع درد سینه یا سرفه خشک سر انار استفاده می شود
۳۲) پودر پوست انار برای التیام زخمهای کهنه مفید است.
۳۳) عصاره گل انار و گلاب برای ورم چشم مفید است. بصورت ضماد با احتیاط مصرف شود.
۳۴) گل انار با آب بارهنگ برای زخمهای آلات تناسلی آقایان مفید است. در ضمن به جای گل ما می توانیم از پی سفید داخل انار استفاده کنیم.
۳۵) انار دفع کننده مضرات دخانیات می باشد.
۳۶) کسانی که می خواهند نوزادی زیبا داشته باشند در دوران حاملگی در فواصل غذا و ظهر و شب انار بخورند.
۳۷) خوردن انار مستی را رفع می کند.
۳۸) انار جهت صفرا و تب صفراوی مفید است. قبل از غذا میل شود.
39) امام صادق (ع) می فرمایند: بخورید انار را با پرده های وسط آن تا معده را صیقل دهد و هوش را زیاد کند.
۴0) حضرت علی(ع) می فرمایند: به کودکان خود انار دهید تا زودتر به سخن آیند.
زمین سومین سیارهٔ سامانهٔ خورشیدی است که در فاصلهٔ ۱۵۰ میلیون کیلومتری از ستارهٔ خورشید قرار دارد. از نظر واژه شناسی ایرانی، زم یکی از فرشتگان دین زرتشت بوده است که با پسوند «ین» زمین و با پسوند «ان» زمان را در زبان پارسی بوجود آورده است.[۲۰] این سیاره چگال ترین و از نظر بزرگی پنجمین سیاره از هشت سیارهٔ سامانهٔ خورشیدی است. همچنین در میان چهار سیارهٔ سنگی گردان به دور خورشید (تیر، ناهید، زمین ومریخ) زمین بزرگترین آنها است. گاهی از آن با نامهای جهان و سیارهٔ آبی نیز یاد میشود.[۲۱] نام لاتین آن Terra است.[یادداشت ۷] در سامانهٔ خورشیدی، فاصلهٔ زمین تا خورشید بین فاصلهٔ زهره (یا ناهید) تا خورشید و فاصلهٔ مریخ (یا بهرام) تا خورشید است. زمین جزو سیارات داخلی سامانهٔ خورشیدی بهشمار میآید.
نزدیک به ۴٫۵۴ میلیارد سال (به صورت دقیق تر ۰٫۰۰۰۶ ± ۴٫۵۶۷۲ میلیارد سال)[۲۲] از پیدایش زمین میگذرد؛ و زندگی بر روی سطح آن در طول یک میلیارد سال پدیدار گشتهاست. هم اکنون زمین خانهٔ میلیونها گونه از جانداران است که انسان یکی از آنها است.[۲۳] زیستکرهٔ زمین با گذر زمانجو زمین و دیگر شرایط فیزیکی و شیمیایی این سیاره را دچار دگرگونیهای شگرفی کردهاست و محیطی را فراهم کردهاست تا اندامگان زنده بتوانند به رشد و زیستزایی بپردازند. همچنین در اثر این دگرگونیها لایهٔ اوزون به دور این سیاره تشکیل شدهاست، لایهای که با کمک میدان مغناطیسی زمین مانع از ورود پرتوهای آسیب رسان خورشید میشود و به این ترتیب اجازه میدهد در زمین زندگی ادامه یابد.[۲۴] ویژگیهای فیزیکی، پیشینهٔزمینشناسی و گردش زمین باعث شدهاند تا زندگی در این دورهها در آن پابرجا بماند و انتظار آن میرود که برای ۵۰۰ میلیون تا ۲٫۳ میلیارد سال دیگر نیز زندگی همچنان ادامه داشته باشد.[۲۵][۲۶][۲۷]
پوستهٔ زمین به چندین لایهٔ سخت یا زمینساخت بشقابی تقسیم شدهاست، این لایهها در گذر میلیونها سال در زمین جابجا میشوند. نزدیک به ۷۱٪ از سطح زمین با آب شور اقیانوسها پوشیده شدهاست و باقیماندهٔ آن را قارهها و جزیرهها تشکیل میدهند که خود آنها نیز تعداد زیادی دریاچه و دیگر سرچشمههای آبی را در خود جای دادهاند. بیشتر سطح قطبهای زمین از یخ یا دریای یخ زده پوشیده شدهاست. ساختار درونی زمین پویا است و لایههای آن عبارتند از لایهٔ ضخیم گوشتهٔ جامد، یک لایه، هستهٔ بیرونی که مایع است و میدان مغتاطیسی را تولید میکند و یک لایه، هستهٔ درونی که آهنی و جامد است.
زمین همواره با دیگر جرمهای آسمانی بویژه خورشید و ماه در اندرکنش است. هم اکنون زمین با سرعتی ۳۶۶٫۲۶ برابر سرعتی که به دور خودش میگردد، به گرد خورشید میگردد که این برابر با ۳۶۵٫۲۶ روز خورشیدی یا یک سال نجومی است.[یادداشت ۸] محور گردش زمین نسبت به خط عمود بر صفحهٔ گردش آن ۲۳٫۴ درجه انحراف دارد. این انحراف باعث ایجاد تغییرات فصلی با دورهٔ گردشی برابر با یک سال اعتدالی یا ۳۶۵٫۲۴ روز میشود.[۲۸] تنها ماه طبیعی شناخته شده برای زمین، کرهٔ ماه است که از نزدیک به ۴٫۵۳ میلیارد سال پیش گردش خود به دور زمین را آغاز کردهاست. ماه باعث ایجاد کشند در آب اقیانوسها، پایدار شدن زاویهٔ انحراف محور زمین و کمکم آهسته تر شدن سرعت گردش زمین شدهاست. درآخرین بمباران شهابی تقریباً میان ۳٫۸ و ۴٫۱ میلیارد سال پیش، چندین سیارک و شهاب سنگ با زمین برخورد کرد و دگرگونیهای درخور توجهی در سطح زمین ایجاد کرد.
خَرگوش پستانداری است علفخوار، از تیره خرگوشان (Leporidae) و دارای اندامی شبیه به گربه و گوشهای دراز و لبهای شکافدار. دستهای خرگوش از پاهایش کوتاهتر است. و بسیار تند حرکت میکند، و دارای انواع مختلف است. در حدود ۶ تا ۸ بچه به دنیا میآورد.
در هنگام زمستان به دلیل داشتن پوست سفید پیدا کردن او در برف دشوار است. تغییر رنگ پوست این حیوان ما را به شگفت میآورد یعنی در زمستان سفید شدن پوست این جانور و در تابستان خاکستری یا قهوهای شدن آن. میتوان این خرگوش را مانند آفتابپرست دانست که او نیز تغییر رنگ میدهد. خرگوش قطبی سوراخهایی به عمق ۲ متر در برف حفر میکند که این مکان جای مناسبی برای مخفی کردن کودکان به هنگام خطر است.
خاستگاه اصلی این جانور اسپانیا و آفریقای شمالی است[نیازمند منبع] اما به بعضی از کشورهای دیگر هم مهاجرت کردهاست. این خرگوش گیاهان بومی را میخورد و باعث میشود که سایر جانوران گرسنه بمانند. این جانور همچنین محصولات کشاورزی را منهدم میکند و برای خود سوراخهای زیرزمینی حفر میکند.
یکی از گونههای خرگوش، خرگوش آنقوره است. با توجه به میانگین ۵ تا ۶ بچه در هر زایمان، میتوانند ۵۰ الی ۶۰ بچه در سال تولید کنند. این نوع خرگوش میتواند از سه ماهگی باردار شود.
خرگوشها بیش از ۴۴ گونهاند (اهلی و صحرایی). رنگ آنها خاکستری و قهوهای است. خرگوشهای دست آموز رنگهای گوناگونی دارند. طول آنها تا ۶۰ سانتیمتر و وزن آنها تا ۵ کیلوگرم هم میرسد. طول عمر آنها تا ۶ سال و دشمنان آنها روباه، مار، عقاب، و انسان هستند. آنها از نوع پستانداران هستند. سرعت خرگوش به ۴۰ کیلومتر در ساعت هم میرسد. خرگوش ماده قادر است که ۵ تا ۸ بچه به دنیا بیاورد.
دایناسورها، (به انگلیسی: Dinosaur) گروهی از خزندگان مهرهداری بودند که برای بیش از ۱۶۰ میلیون سال حاکم اکوسیستمهای زمین بودند. قبل از دورهٔ تریاس (حدود ۲۳۰ میلیون سال پیش) تا آخر دورهٔ کرتاسه (حدود ۶۵ میلیون سال پیش) بیشتر آنها در رویداد انقراض دوران سوم کرتاسه[پ ۴] منقرض شدند.[۱]
بررسی بازماندههای نیاپرنده (آرکئوپتریکس) در ۱۸۶۱ نشان دهندهٔ یک رابطه بین دایناسورها و پرندگان است.دانشمندان امروزه در اسکلت پرندگان استخونی که فقط در دایناسورها وجود داشته پیدا کرده اند. صرف نظر از حضور اثرهای سنگواره شده، نیاپرنده خیلی مانند کامپسوناتوس (دایناسور درنده کوچک) است.[۱]
تحقیقاتی که حدود سال ۱۹۷۰ انجام شد نشان میدهد دایناسورهای دَدپا Theropoda به احتمال زیاد نیاکان پرندگان هستند؛ در واقع، بسیاری از دیرینشناسان پرندگان را مانند دایناسورهای بازمانده درنظر میگیرند و بر این باورند که دایناسورها و پرندگان باید با هم زیر یک ردهٔ زیستشناسی قرار داده شوند. امروزه ۱۰۰۰۰ گونه از پرندگان به این گروه تعلق دارند.[۱]
حدوداً نیمهٔ نخست قرن ۲۰ دانشمندان دایناسورها را جانورانی تنبل، خنگ و خونسرد در نظر میگرفتند. با این وجود تحقیقات گستردهای در سال۱۹۷۰ انجام شد این نظریه را پشتیبانی میکند که آنها حیواناتی با دگرگونیهای بدنی زیاد بودند و اغلب خود را با واکنشهای متقابل اجتماعی سازگار میکردند. مدرکی از پرندگانی مربوط به دسته ددپایان شدیداً این تغییر نظریه را تحت تأثیر قرار میدهد.[۲]
از زمانی که اولین فسیلهای دایناسور در سده نوزدهم شناخته شدند اسکلت آنها زیبنده موزهها در سراسر دنیا شدهاند و دایناسورها یک بخش از فرهنگ جهانی شدهاند و میان بچهها و بزرگسالها باقی خواهند ماند. آنها در پرفروش ترین کتابها و فیلمها (مثلاً پارک ژوراسیک)، چهره بودهاند و هر یافته تازهای از دایناسورها از رسانهها پوشش داده میشوند.[۱]
بعضی اوقات به طور غیررسمی هرگونه خزندهٔ ما قبل تاریخ نظیر دیمترودون، پتروسور بالدار و ایکتیوسور آبزی، پلسیوسارو و موساسور را نیز دایناسور مینامند در حالی که در معنای دقیق کلمه هیچیک از جانوران یادشده دایناسور نیستند.[۱]
از آنجا که پستانداران در مقایسه با خزندگان امروزی هوشیارتر و فعالترند، این پرسش پیش میآید که چرا آنها برای مبارزهجویی با دایناسورها زودتر از این به مناطق تحت فرمانروایی دایناسورها نیامدند. یکی از دلایل محتمل آنست که خود دایناسورها فعال، هوشیار و خونگرم بودهاند. وضع خاص بدن دایناسورها حاکی از چابکی آنهاست، استخوانهای آنها در مقایسه با استخوانهای چهارپایان خونگرم و خونسرد امروزی، دارای مجراهایی است که نشاندهندهٔ خونگرمی آنهاست، و سنگوارههایی که نسبت شکارچی به شکار را نشان میدهد، از این حکایت میکند که دایناسورها، همچون پستانداران خونگرم و برخلاف خزندگان خونسرد به مقادیر زیادی غذا نیاز داشتهاند.[۳]
اگر دایناسورها خونگرم بوده باشند، این موضوع به توضیح چیرگی درازمدت آنها کمک میکند. دایناسورها بزرگتر از پستانداران همزمان خود بودهاند؛ حتی بچه دایناسورهایی که تازه از تخم خارج میشدند از بیشتر پستانداران بزرگتر بودهاند. واضح است که پستانداران نقش جانوران کوچک و دایناسورها نقش جانوران بزرگ را ایفا میکردند. حتی هنگامی که انقراضهای مکرر گوناگون دایناسورها را کاهش داد، دایناسورهای بازمانده هنوز هم بزرگتر از پستانداران بودند و قادر بودند که موقعیت خود را حفظ کنند و آن دودمانهای اصلی را فراهم آورند که تکامل دوباره از آنها جانوران بزرگ را بهوجود میآورد.[۴]
هنگامی که دایناسورها از میان رفتند، پستانداران به داخل مناطق مسکونی خالی راه یافتند تا به نوبهٔ خود بر محیط خشکی چیرگی یابند.
بزرگترین شهر و پایتخت ایران و مرکز استان تهران و شهرستان تهران است. جمعیّت آن ۸٬۲۴۴٬۵۳۵ نفر است[۱] و بیست و پنجمین شهر پرجمعیّت جهان به شمار میآید.[۹] مساحت این شهر ۷۳۰ کیلومتر مربّع است.[۱۰][۲]
این شهر یکی از بزرگترین شهرهای غرب آسیا[نیازمند منبع] و بیست و هفتمین شهر بزرگ دنیا است.[۱۱] شهر تهران، در شمال کشور ایران و جنوب دامنهٔ رشتهکوه البرز واقع شدهاست. این شهر دارای یک شبکهٔ متراکم بزرگراهی و چهار خطّ فعّال مترو است که فقط در بهار سال ۱۳۹۰، ۱۲۹ میلیون مسافر را جابهجا کردهاند.[۱۲]
از دههٔ ۱۳۴۰ تهران مرکز جذب مهاجران زیادی از سرتاسر ایران بودهاست.[۱۳] ساکنان اصلی تهران اقوام فارسیزبان بودند، البتّه هماکنون این شهر دارای اقوام مختلفی است و عمدهٔ زبان محاورهای در این شهر فارسی است. بیشتر مردم در این شهر زبان فارسی با لهجهٔ تهرانی دارند. دیگر اقوام ساکن تهران عبارتند از: کُرد ،آذربایجانی، گیلک، مازندرانی، ارمنی، عرب ،لر.[۷] تراکم جمعیّت در تهران بین ده هزار و هفتصد تا بیش از یازده هزار تن در هر کیلومتر مربّع برآورد میشود که بنابر آمار نخست بیستمین شهر پرتراکم جهان است.[۱۴][۱۵] شهر تهران در شمال ایران، در کوهپایههای جنوبی رشتهکوه البرز در حدّ فاصل طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲ دقیقهٔ شرقی تا ۵۱ درجه و ۳۶ دقیقهٔ شرقی، به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقهٔ شمالی تا ۳۵ درجه و ۵۰ دقیقهٔ شمالی به عرض تقریبی ۳۰ کیلومتر گسترده شدهاست. ارتفاع شهر در بلندترین نقاط شمال به حدود ۲۰۰۰ متر و در جنوبیترین نقاط به ۱۰۵۰ متر از سطح دریا میرسد. تهران از شمال به نواحی کوهستانی، و از جنوب به نواحی کویری منتهی شده، در نتیجه در جنوب و شمال دارای آب و هوایی متفاوت است. نواحی شمالی از آب و هوای سرد و خشک و نواحی جنوبی از آب و هوای گرم و خشک برخوردارند.[۱۶]
ساختار اداری ایران در تهران متمرکز شدهاست.[۱۷] تهران به ۲۲ منطقه، ۱۳۴ ناحیه (شامل ری و تجریش) و ۳۷۰ محلّه تقسیم شدهاست.[۱۸]نماد شهر تهران برج آزادی است. برج میلاد نیز نماد دیگر آن به حساب میآید.[۱۹][۲۰] تهران میزبان نزدیک به نیمی از فعّالیّتهای صنعتی ایران است، کارخانجاتی در زمینهٔ تجهیزات خودرو، برق و الکترونیک، منسوجات، شکر، سیمان و مواد شیمیایی در این شهر واقع شدهاند، تهران همچنین بازار بزرگ فرش و محصولات مبلمان در سراسر ایران است. در جنوب حومهٔ تهران یک پالایشگاه نفت به نام پالایشگاه نفت تهران وجود دارد. در تهران و حومه، اماکن تاریخی مذهبی نظیر مساجد، کلیساها، کنیسهها، و آتشکدههای زرتشتیان قرار گرفتهاست.[۷] در فهرست گرانترین پایتختهای دنیا در سال ۲۰۰۸ میلادی، تهران در پلّهٔ آخر قرار داشت. تهران همچنین در فهرست گرانترین شهرهای دنیا و بر مبنای شاخص هزینههای زندگی، در پلّهٔ یکی مانده به آخر جای دارد.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴] تهران از جهت تولید ناخالص داخلی رتبهٔ پنجاه و ششم و با لحاظ کردن جمعیّت منطقه شهری، رتبهٔ بیست و نهم را در بین شهرهای دنیا دارد.[۲۴]مردم تهران ۳۳٪ از مالیات کشور را پرداخت میکنند.
نام بومی این کشور در زبان ارمنی هایک میباشد که در سدههای میانه با افزودن پسوند فارسی ستان (به معنای سرزمین) به هایاستانتغییر یافت. این نام به طور سنتی از نام هایک (اسطوره)، بنیانگذار افسانهای ملت ارمنی و نتیجهٔ نتیجهٔ نوح پیامبر، گرفته شده است که بر اساس نوشتهٔ موسی خورنی، تاریخنویس ارمنی، در سال ۲۴۹۲ قبل از میلاد بل پادشاه بابل را شکست داد و ملت ارمنی را در منطقهٔ آراراتبنیان گذاشت.[۴]
زبان ارمنی، زبان رسمی کشور ارمنستان است.
برخی از همسایگان، ارمنستان و ارمنیان را با نامهای دیگری نیز شناختهاند.
مردم گرجی ارمنیان را سُمخِبی (درحالت مفرد: سُمِخی) و ارمنستان را سُمخِتی میگویند. ملتها و کشورهای دیگر نیز از دیر باز تا کنون ارمنیان و ارمنستان را با تلفظهای مختلف کلمهٔ آرمن شناخته و میشناسند. آنان این کشور را آرمِنیا، آرمانی، آرمینا، ارمنستان، آرمِنین، اِرمنستان و به اسامی ای دیگر نامیده و ملت ارمنی را نیز آرامان، آرمینیان، آدمیانین، آرمِنیر، اِرمَنی و اَرمنی خواندهاند.
زمستان چهارمین فصل از فصلهای سال تقویم جلالی و اولین فصل تقویم میلادی است. این فصل سردترین فصل سال است. زمستان در نیم کره شمالی براساس تقویم جلالی ماههای دی، بهمن و اسفند است این در حالیست که در نیم کره جنوبی ماههای تیر، مرداد وشهریور زمستان است. زمستان معمولاً سردترین فصل سال است و در بعضی نواحی دمای هوا به زیر صفر درجه سانتیگراد هم میرسد، مثلا در کشوری مانند روسیه حتی تا -۵۰ هم میرسد. در زمستان بعضی حیوانات به خواب زمستانی میروند و در فصل بهار دوباره زندگی را از سر میگیرند.